تعیین برخی از مواد معدنی در چند گونه علوفه ای مورد استفاده گوسفند و بز در مراتع نیمه خشک استان چهارمحال و بختیاری

به منظور بررسی میزان منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر، کلرید؛ مس،آهن، منگنز و روی  در پنج  گونه گیاه مرتعی غالب در مراتع استان شامل: چمن گندمی , agropyron intermedium علف پشمکیbromus tomentellus   , جوپیازدارhordeum bulbosum   , هزارخار بختیاری cosinia bakhtiaricaو گاوچاق کن scariolla orientalis درپنج منطقه قرق و در مراحل مختلف رویشی، گلدهی و بذر دهی در سالهای 76-79 نمونه گیری شد. میزان عناصر مذکور به وسیله روشهای استاندارد تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین میزان منیزیم وکلسیم در میان گونه های مورد مطالعه در گاوچاق کن و به ترتیب با مقادیر 8/2 و 6/11 گرم در کیلو گرم بود.حداکثر میزان سدیم وپتاسیم در علف پشمکی و جو پیاز دار به ترتیب با میزان 4/0و4/22 گرم در کیلو گرم مشاهده شد. میانگین بیشترین مقدار فسفر وکلرید در گونه جو پیازدار، به ترتیب با مقادیر 1/3 و4/5 گرم در کیلو گرم مشاهده شد. بیشترین میزان مس و آهن به ترتیب  مربوط به گونه های هزار خار بختیاری و گاو چاق کن و با مقادیر 5/9 و 368 میلی گرم در کیلو گرم بود. حداکثر میزان منگنز و روی درمیان گونه های مورد مطالعه به ترتیب مربوط به چمن گندمی و گاو چاق کن و با مقادیر 3/39 و 6/18 میلی گرم در کیلو گرم بود. نتایج آزمایش نشان داد که کلیه گیاهان مورد مطالعه دارای کمبود جدی فسفر، سدیم، مس و روی براساس نیاز نشخوارکنندگان هستند، میزان منیزیم در گونه های چمن گندمی وعلف پشمکی و مقدار کلسیم در جو پیاز دار  کمتر از نیاز نشخوار کنندگان بود که بایستی در فصل بهار و تابستان در مرتع از مکمل های مربوطه برای تأ مین این عناصر فلزی استفاده نمود. مقدار منگنز، آهن، پتاسیم وکلرید نیاز نشخوار کنندگان را تأمین نموده ولی ازدیاد میزان کلرید در گونه های مورد مطالعه به حدی است که با توجه به  کمبود سدیم خطر مسمومیت با یون کلرید وجود دارد. بررسی مراحل مختلف فنولوژیکی در گونه های مذکور مشخص کرد که فاکتورهای مورد ارزیابی در مراحل مختلف رویشی، گل دهی و بذر دهی به طورعمده دارای تفاوت معنی دار می باشند که در هنگام چرای گوسفند در مرتع بایستی به این مهم توجه گردد.